Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Ευάγγελου Νικολαΐδη στο Επιστημονικό Συμπόσιο του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών με θέμα: “Κοινωνία Πολιτών και Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία”, Αθήνα, Τετάρτη 13-14 Μαρτίου 2019
Ο Ειδικός Γραμματέας Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας κ. Ευάγγελος Νικολαΐδης απηύθυνε χαιρετισμό κατά την έναρξη του Επιστημονικού Συμποσίου του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών με θέμα: “Κοινωνία Πολιτών και Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία”. Το συμπόσιο έλαβε χώρα στην Αθήνα την Τετάρτη 13 και την Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019. Στον χαιρετισμό του ο κ. Νικολαΐδης ανέφερε τα εξής:
Η Κοινωνική Οικονομία, η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία στην Ελλάδα, όχι ως αρχική εμφάνιση, που έχει μακρόχρονη ιστορική διαδρομή, ούτε ως συνέχεια προγενέστερων ιδεών, αλλά ως δυναμική ανάδειξη νέων και ποικίλων εκφάνσεων σε όρους σκοπού, λειτουργίας και πρακτικών, έχει «διάρκεια ζωής» περίπου μία δεκαετία.
Πρόκειται για εξαιρετικά βραχύ χρονικό διάστημα, ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι αναφερόμαστε σε ένα πεδίο όπου δοκιμάζονται, οι διαδικασίες που αφορούν τις σχέσεις ιδιοκτησίας, οι εργασιακές σχέσεις, η απεύθυνση σε όρους συλλογικότητας των μελών ή/και ευρύτερου κοινωνικού χώρου, ο τρόπος λήψης των αποφάσεων, οι κανόνες για τη διαχείριση του πλεονάσματος ή/και του κέρδους κ.ά.
Εν ολίγοις, πρόκειται για διαδικασίες με θεμελιώδες οικονομικό και κοινωνικό περιεχόμενο, ιστορικών διαστάσεων, το οποίο είναι εναλλακτικό, και συγχρόνως λειτουργεί εντός του συστήματος που κυριαρχεί από τον 18ο αιώνα.
Ωστόσο, ο χρόνος στην εν λόγω δεκαετία, χωρίς να είναι ομοιογενής, μπορεί να χαρακτηριστεί ως εξαιρετικά πυκνός. Σχηματικά:
- Στο πρώτο μισό της δεκαετίας, παρατηρείται βίαιη, βαθιά και παρατεταμένη ύφεση με πρωτοφανείς οικονομικές-κοινωνικές επιπτώσεις, η οποία υποκινεί την αντίδραση τμήματος του πληθυσμού σε όρους ανάληψης συλλογικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων.
- Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, αποκαθίσταται η σχετική σταθεροποίηση και εμφανίζονται σημάδια οικονομικής ανάκαμψης.
Η ανομοιογένεια των επιμέρους περιόδων της συγκεκριμένης δεκαετίας (2010-’15, 2016-σήμερα) διαμόρφωσε διαφορετικούς όρους για την εμφάνιση, τη συγκρότηση και τη λειτουργία των φορέων του πεδίου της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, η Πολιτεία επιχείρησε να παρέμβει με τη θέσπιση δύο νόμων: του 4019/11 και του 4430/16.
Η αποτίμηση των διαφορετικών χαρακτηριστικών των περιόδων 2010-’15 και 2016-σήμερα, συνιστά ενδιαφέρον πεδίο μελέτης και συγχρόνως απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεξέταση και ενδεχομένως την προσαρμογή πολιτικών και θεσμών.
Αν υποτεθεί, όπως άλλωστε τα δεδομένα δείχνουν, ότι η οικονομική ανάκαμψη θα εδραιωθεί και θα αποκτήσει δυναμικά χαρακτηριστικά, τότε η παρακολούθηση της αντίδρασης του πεδίου στο νέο περιβάλλον αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον και χρησιμότητα.
Η επιστημονική παρατήρηση και ανάλυση του πεδίου της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, ο έλεγχος της ισχύος των ποικίλων θεωρητικών αντιλήψεων και η ανάδειξη νέων προσεγγίσεων, αφενός εμπλουτίζουν τη γνώση σχετικά με το επίμαχο αντικείμενο, αφετέρου συνιστούν αναντικατάστατη βάση για τη διαμόρφωση των σχετικών πολιτικών, των θεσμών και των χρηματοδοτικών εργαλείων.
Με βάση όσα αναφέρθηκαν, και ασφαλώς όχι μόνο από αυτά, προκύπτει αβίαστα ότι πρωτοβουλίες όπως αυτή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, που μας έφερε εδώ σήμερα και αύριο, συνιστούν εξαιρετικά χρήσιμη συμβολή αλλά και προϋπόθεση για την ανάπτυξη του πεδίου της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.