Επίσκεψη του Ειδικού Γραμματέα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Ευάγγελου Νικολαΐδη στη Θεσσαλονίκη, 11 και 12 Μαΐου 2019
Το Σάββατο 11 Μαΐου 2019, ο Ειδικός Γραμματέας Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας κ. Ευάγγελος Νικολαΐδης, συνοδευόμενος από τη συνεργάτιδά του κα Ιφιγένεια Δουβίτσα, επισκέφθηκε το Κέντρο Στήριξης Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. με την επωνυμία “Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Συλλογικής και Κοινωνικής Ωφέλειας ΣΤΟΧΟΣ”, το οποίο λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη .
Την Κυριακή 12 Μαΐου 2019, ο κ. Νικολαΐδης παρευρέθη και μίλησε σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Ρωμαϊκή Αγορά της Θεσσαλονίκης με θέμα «Συνεργατικές επιχειρήσεις – Αλληλέγγυες δραστηριότητες – Μοντέλα αυτοοργάνωσης». Ο κ. Νικολαΐδης, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής:
«Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία συνιστά ένα χώρο όπου δοκιμάζονται διαδικασίες με θεμελιώδες οικονομικό και κοινωνικό περιεχόμενο. Διαδικασίες που αφορούν τις σχέσεις ιδιοκτησίας, τις εργασιακές σχέσεις, τον τρόπο λήψης των αποφάσεων, τους κανόνες για τη διαχείριση του πλεονάσματος ή/και του κέρδους κ.ά. Πρόκειται δηλαδή για μορφές παραγωγής ιστορικών διαστάσεων, οι οποίες είναι εναλλακτικές και συγχρόνως λειτουργούν εντός του συστήματος που κυριαρχεί από τον 18ο αιώνα.
Η Κοινωνική Οικονομία έχει μακρά ιστορική παράδοση, καθώς εμφανίζεται συγκροτημένα ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα. Έκτοτε έχει διαδοθεί παγκοσμίως και έχει αναδειχθεί σε τρίτο τομέα της οικονομίας, που λειτουργεί παράλληλα με το κράτος και την αγορά.
Η εκδοχή της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, αν και χρονικά πιο πρόσφατη, επίσης έχει παγκόσμια αναγνώριση, ενώ στη χώρα μας δοκιμάστηκε και ανταπεξήλθε με επάρκεια στις αντίξοες συνθήκες της οικονομικής κρίσης.
Η ιστορική διαδρομή, η παγκόσμια διάσταση, αλλά και η συνεισφορά της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας συνιστούν απόδειξη ότι πρόκειται για ένα τρόπο οργάνωσης της οικονομίας που έχει αντέξει στον χρόνο, έχει αναπτυχθεί σε διαφορετικές συνθήκες και έχει συνεισφέρει στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Συνεπώς, είναι βάσιμο να δεχθούμε ότι μπορεί να αποτελέσει έναν βασικό τροφοδότη της οικονομικής ανάπτυξης και μάλιστα με όρους πέραν αυτών που χαρακτηρίζουν τις κρατικές δομές και τις δομές της ακραιφνούς αγοράς.
Ωστόσο, η ιστορική εμπειρία των 200 ετών παρέχει άφθονα παραδείγματα κίνησης προς την αντίθετη κατεύθυνση (υποχώρηση, αλλοίωση, στρέβλωση, καταστρατήγηση των αρχών). Επιπλέον, η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών (αν δεν θέλουμε να πάμε παλαιότερα) σχετικά με την εμφάνιση οικονομικών κρίσεων και των συνακόλουθων κοινωνικών επιπτώσεων (π.χ. την επανεμφάνιση ακροδεξιών αντιλήψεων) θέτει σε δοκιμασία απόψεις περί ενός γραμμικού συνεχούς προς διαρκή βελτίωση σε όρους οικονομικούς και κοινωνικούς. Η έμπρακτη αξιοποίηση αυτής της ιστορικής εμπειρίας καθιστά αναγκαία αφενός την άρση της επανάπαυσης και τη διαρκή επαγρύπνηση (θεωρητική, ιδεολογική, πολιτική και κινηματική), αφετέρου την αναγκαιότητα οικοδόμησης οικονομικών-θεσμικών όρων που λειτουργούν δομικά ως μηχανισμός που ενσωματώνει οργανικά τη δημοκρατία, τα δικαιώματα, την ισότητα κ.λπ. Οι συλλογικές μορφές οικονομικής δραστηριότητας συμβάλουν σε μία τέτοια διαδικασία.
Επιπλέον, οι συλλογικές μορφές οικονομικής δραστηριότητας υπηρετούν το ζήτημα των δικαιωμάτων και από μία άλλη οπτική. Πρόκειται για την καθολικότητα έναντι της επιλεκτικότητας. Συγκεκριμένα, η υπόθεση των δικαιωμάτων δεν υπηρετείται επαρκώς όταν υπερασπίζονται μόνο ορισμένα δικαιώματα ή τα δικαιώματα ορισμένων, όταν η προσέγγιση των δικαιωμάτων είναι επιλεκτική και όχι καθολική. Δεν μπορεί όμως να είναι ουσιαστική η προσέγγιση των δικαιωμάτων, αν είναι επιλεκτική και όχι καθολική. Η δημοκρατία στις συλλογικές μορφές οργάνωσης των οικονομικών δραστηριοτήτων, λόγω του «χώρου» που δίνει στα δικαιώματα (π.χ. ίσα δικαιώματα ψήφου κ.λπ.), επιτελεί μία σημαντική θετική λειτουργία με ευρύτερες διαστάσεις τόσο όσον αφορά τη σχέση μερικής-καθολικής ισχύος των δικαιωμάτων στον χώρο της οικονομίας σήμερα, όσο και την εν λόγω σχέση σε μία ιστορική προοπτική».
Στη συζήτηση, που ακολούθησε, τέθηκαν από τους παρευρισκόμενους κυρίως τα ζητήματα που απασχολούν σήμερα το πεδίο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (στήριξη από την Πολιτεία, θεσμικά, διαδικαστικά ζητήματα) και δόθηκαν οι σχετικές διευκρινίσεις.